Het hokjesdenken van Carl Jung

Wat stelt de typologieën van Carl Jung?

Jung stelt dat er vier psychologische functies zijn: denken, voelen, gewaarwording en intuïtie. Deze functies combineert Carl met twee fundamentele houdingen: introversie en extraversie. Hierdoor ontstaan er acht persoonlijkheidstypen. Denken en voelen zijn rationele functies, en gewaarwording en intuïtie zijn irrationale functies.

Verschillende persoonlijkheidstypen

De acht persoonlijkheidstypen:

  • Het extraverte denktype,
  • het introverte denktype,
  • het extraverte gevoelstype,
  • het introverte gevoelstype,
  • het extraverte gewaarwordingstype,
  • het introverte gewaarwordingstype,
  • het extraverte intuïtieve type,
  • en het introverte intuïtieve type.

Iemand die introvert is, legt volgens Carl Jung de nadruk op innerlijke belevingen en vindt te veel prikkels niet fijn, terwijl bij iemand die extravert is de focus meer ligt op de buitenwereld.

Het gevoelstype handelt met het hart, het denktype handelt met het verstand.

Het intuïtieve type laat zich leiden door ongedefinieerde gevoelens van buitenaf, terwijl het gewaarwordingstype zich laat leiden door zintuiglijke prikkels van buitenaf.

Consequentie voor loopbaancoaching

Volgens de theorie heeftt iedereen een persoonlijkheidstype, waarbij  altijd een één levenshouding dominant is. Jung gebruikte zijn theorie in de psychotherapie. Coaches gebruiken de theorie om inzicht te krijgen in gedrag en motivatie. Tegenwoordig dient de theorie vooral als basis voor persoonlijkheidstests als MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) en Insights Discovery. Bedrijven zetten deze instrumenten in bij selectieprocedures om de geschiktheid van een kandidaat voor een functie te beoordelen.

Kritiek

De theorie is, volgens Vermeren (2013), op verschillende aspecten fout:

  • Empirisch bewijs ontbreekt.
    Voor de gebruikte kernconcepten van psychoanalyse, paranormale verschijnselen en mythologie ontbreekt empirisch bewijs (voorbeeld: geheugenonderzoek wees uit dat ‘onbewuste verdringing’ niet bestaat).
  • Een mens kan een mix zijn van verschillende persoonlijkheidstypes.
    Volgens Carl Jung heeft iemand een persoonlijkheidstype en kan je de bevolking dus verdelen in verschillende persoonlijkheidstypes. Dit is echter bewezen niet waar, iedereen bestaat uit verschillende persoonlijkheidstypes.
  • Slecht gebruikte schalen.
    Jung gebruikt drie schalen, op alle drie de schalen is wetenschappelijk kritiek geleverd. Jung beschreef bijvoorbeeld intuïtie. Dit kwam voort uit zijn geloof in het paranormale, waarvoor geen enkel bewijs bestaat.


Conclusie

De theorie is gebaseerd op biologische aannames die niet kloppen en  bevatop verschillende aspecten een slechte onderbouwing. Zowel de theorie als de testen die daarop gebaseerd zijn, zijn bij wetenschappelijke onderzoeken niet effectief gebleken. De persoonlijkheidstypen van Jung komendan ook op nummer 6 van de piramide van betrouwbaarheid, waardoor de theorie de prullenbak in gaat.

Auteur(s)

Dit blog is geschreven door Maarten Freriks, Leontine van Gelderen en Tobias Giger.

Bronnen

Vermeren, P. (2013). De ongewenste populariteit van typologieën. Boom Limma, 2013(4). Geraadpleegd van http://evidencebasedhrm.be/wp-content/uploads/2014/05/GenO_04_2013_Vermeren_mythes_typologie.pdf


Jung, C.G. (2003). Psychologische typen (11e ed.). Rotterdam, Nederland: Lemniscaat.

Proclaimer

Kennis is steeds in ontwikkeling. Theorieën worden gevormd, onderzocht, bevestigd en soms weer verworpen. Instrumenten en methoden worden ontwikkeld en in de praktijk en wetenschappelijk getoetst. Methoden en instrumenten op basis van ondeugdelijke theorieën, horen sowieso niet thuis in de praktijk van een professional die evidence based wil werken. Via deze serie blogs vatten we samen welke kennis wij op dit moment beschikbaar hebben over de instrumenten waar we mee werken. Een overzicht van de resultaten van ons speurwerk vind je op de gouden, groene en zwarte lijst voor coaching.

Maar ook wij maken fouten en missen soms nieuwe informatie. Klopt onze conclusie niet, of zien we bepaalde bronnen over het hoofd, dan horen we dat graag op blog@idplein.nl