Evidence based werken als lege marketinghuls?

Evidence based werken is hot onder trainers en coaches. Op LinkedIn geeft de zoekopdracht ‘evidence based trainer’ ruim 40.000 hits. Tik ‘evidence based coach’ in en je krijgt meer dan een miljoen mensen voor je neus. Volgens bureau Brout (‘the place where the magic happens’) heeft Evidence Based te maken met het toepassen van wetenschappelijke kennis.

Dat klinkt prachtig, trainers en coaches die zich baseren op wetenschap. Hoeven we nooit meer te luisteren naar Simon Sinek en zijn op luchtkastelen gebaseerde Golden Circles . Stoppen we eindelijk met fluttesten zoals de MBTI of Insights Discovery. Mispoes. Bureau Brout biedt gewoon Insights Discovery aan . En wie denkt dat ze dat ergens wetenschappelijke onderbouwen, heeft het mis. Hetzelfde zien we bij Bureau Bewezen Effect. Daar kun je een cursus Evidence Based Trainen volgen. Eén van de trainers is Gerard de Wit, die zich profileert als NLP-master. Dat is opmerkelijk, want NLP heeft net zoveel te maken met wetenschap als de Snollebollekes met Aristoteles.

Of wat dacht u van de School voor Training waar u kunt leren ‘Evidence based’ te trainen? De methode zou ‘volop steun vinden’ in het onderzoek van Albert Bandura, ‘één van de invloedrijkste psychologen aller tijden en de aartsvader van allerlei innovaties’. Naar welk onderzoek deze school precies verwijst blijft onduidelijk. Wel zien we de mogelijkheid om je voor ruim duizend euro te laten certificeren tot Karin de Galan-trainer. Dan mag je ook het logo voeren van het bedrijf dat naar eigen zeggen ‘goed staat aangeschreven in de markt’. Wij zijn erg benieuwd naar het onderzoek van Bandura naar deze werkwijze.

Bovenstaande voorbeelden laten zien dat, hoe goedbedoeld veel trainers en coaches ook hun best doen, Evidence Based gewoon weer een nieuwe marketinghuls is geworden. De nieuwste poging van de managementindustrie om te verdoezelen dat ze maar wat uit hun nek staan te kletsen. Vroeger zei je dat je klantvriendelijk was, daarna praktijkgericht en nu ben je dus Evidence Based. Er bestaat zelfs een Certified Evidence Based Personal Trainer . Vermoedelijk moet je dan met dikke wetenschappelijke boeken bankdrukken.

Aan lege marketinghulzen hebben we niks. Wie Evidence Based werken serieus neemt, haalt die term dus snel van de gevel en maakt helder op welke inzichten hij zich baseert. Leuk dat je onderzoek aanhaalt, maar verwijs je dan ook even naar welk onderzoek precies? En als je verwijst naar onderzoek, zeg je er dan ook netjes bij met wat voor soort onderzoek we te maken hebben? Is het hard en gerepliceerd onderzoek, of gebruik je stiekem gewoon een paar opiniepeilinkjes

Wie duidelijk wil maken waar hij zich op baseert, kan gebruik maken van de piramide van betrouwbaarheid.


Deze piramide dwingt tot concreetheid. Een trainer die pleit voor Happiness Officers, casual Fridays en andere hippe methodes om geluk op de werkvloer te stimuleren, kan ongetwijfeld een onderzoek aanhalen om zijn gelijk te bewijzen en staat daarmee op trede 4. Maar wie even verder kijkt, weet dat dit soort methodes belabberd zijn onderbouwd. Een trainer die een bedrijf beter probeert te maken met de zelfdeterminatietheorie , baseert zich op veel sterkere en veelvuldig herhaalde onderzoeken en staat op trede 2.

Of wat dacht u van de MBTI-test? Katherine Cook Briggs bedacht het model in de jaren 20 van de vorige eeuw. Met een diploma landbouwkunde op zak, stortte ze zich op het leven en werk van Carl Gustav Jung. Jung ontleent zijn ideeën over mens-typen aan zijn eigen ervaringen (trede 5) en voegde daar een vleugje mystiek en astrologie (trede 7) aan toe. Toch inspireerde dat Cook Briggs om, naast het schrijven van een aantal erotische fantasieën over Jung, de nog altijd populaire MBTI-test te ontwerpen.

De praktijk laat zien dat MBTI niet meet wat het belooft. Bij herhaling blijken veel mensen ineens een ander persoonlijkheidstype te hebben. Daarmee krijgt MBTI een plekje op trede 7 van de piramide.

Persoonlijkheid breng je beter in kaart met een test gebaseerd op de Big Five . Met zoveel degelijk onderzoek kunnen we deze theorie plaatsen op trede 2.

Extraordinary claims require extraordinary evidence. Wie in plaats van het vage ‘Evidence Based’ deze piramide gebruikt, dwingt zichzelf om met de billen bloot te gaan. Wat is de stand van wetenschap momenteel? Hoeveel ervaring is er met deze methode? Wat zeggen de critici? Uiteindelijk zijn de beste managementmethodes net als goede wijn: pas na jaren rijpen komen de beste exemplaren bovendrijven.

Samen met Richard Engelfriet schreef ik, Maarten Freriks dit blog, dat tevens gepubliceerd is op Managementsite.nl. Engelfriet is auteur van het boek De Succesillusie en Freriks is directeur van id Plein. Binnen id Plein wordt de piramide als leidraad gebruikt voor loopbaancoaching en re-integratie.