Auteur: Marjanka Jansen
Haar studie Bedrijfseconomie koos zij omdat haar vader het een passende opleiding vond. De baan die volgde werd haar in de schoot geworpen door een bekende. Er ging geen procedure aan vooraf waarin werd gevraagd naar haar motieven, want ach we kennen elkaar toch? Dat klinkt als een sprookje, echter dit sprookje eindigde met een burn-out.
De keuzes die mijn cliënt had gemaakt met betrekking tot studie en werk kwamen niet voort uit haar eigen motieven maar uit externe druk. Als een keuze gemaakt wordt vanuit externe druk gaat de schoen meestal onderweg ergens wringen en raken mensen gefrustreerd. In ons eerste gesprek vertelde mijn cliënt nooit zelf bewuste keuzes te hebben gemaakt: “Ik werkte op de automatische piloot, de trein denderde gewoon door tot ik niet meer kon.”
Uitputting is één van de vier kernsymptomen van burn-out naast mentale distantie, cognitieve ontregeling en emotionele ontregeling. Dat voorkomen van burn-out beter is dan genezen lijkt mij een uitgemaakte zaak. Een zaak overigens van werkgever én werknemer. Ik wil mij hier graag beperken tot de rol van de werknemer.
Bewezen is dat het vergroten van je persoonlijke energiebronnen ervoor zorgt dat je beter bent toegerust om de stressoren in je werk het hoofd te bieden(Schaufeli, 2020). Voor het vergroten van je persoonlijke energiebronnen ben je zelf verantwoordelijk. Hoe beter jouw energiebronnen zijn gevoed, hoe meer bevlogenheid je in werk ervaart, hoe minder gevoelig je bent voor burn-out. Daarom is het belangrijk jezelf en je motieven te kennen en daarnaar te handelen.
Voed je energiebronnen en maak bewuste keuzes vanuit jouw:
- Interesses. Werk dat aansluit op jouw interesses ervaar je als zingevend waardoor je mentale energie wordt gevoed. Daardoor ontstaat een gevoel van betrokkenheid bij je werk. Je hebt focus, bent bereid nét dat stapje meer te zetten waardoor je een pro-actieve houding aanneemt. Het enthousiasme dat jij laat zien is tevens aanstekelijk voor anderen.
- Waarden. Waarden geven aan wie je bent. Het zijn idealen die je terug wilt zien in je werkzaamheden én bij de organisatie waar jij je aan verbindt. Inzicht hebben in je waarden werkt richtinggevend; het helpt je helder te krijgen in welke organisatie, cultuur en context jij het best tot je recht komt. Een lijst met loopbaanwaarden kun je bij opvragen via marjanka.jansen@idplein.nl
- Doelen. Waar wil jij voor gaan? Jij beslist wat je wilt doen en waarom, zodat je een plan kunt uitvoeren ter verwezenlijking daarvan. Doelen zijn bij voorkeur ambitieus, haalbaar én heel belangrijk: Ze sluiten aan op jouw talenten en mogelijkheden.
- Skills. Het is cruciaal dat je je bewust bent van je kwaliteiten, competenties en talenten en deze kunt benutten. Wanneer je optimaal jouw skills weet in te zetten ervaar je energie en zingeving in je werk en vergroot je jouw persoonlijke energiebronnen.
Mijn cliënt werd zich gedurende ons traject meer bewust van haar interesses. Ze kwam tot de conclusie dat zij graag praktisch bezig is en haar creativiteit wil aanwenden. Ze werd enthousiast van het idee bloemstukken voor speciale gelegenheden zoals uitvaarten en bruiloften (een belangrijke waarde bleek overigens ‘trouw’ te zijn) te creëren. Na deze ontdekking besloot ze een dag mee te lopen bij een bloemist om te ervaren hoe het werk écht is. Die dag en de netwerkgesprekken die zij voerde smaakten naar meer waarop zij zélf de keuze maakte het roer om te gooien en zich in te schrijven voor de vakopleiding Bloemsierkunst. Haar doel is expert worden in het maken van bijzondere arrangementen, maar eerst kennis en ervaring opdoen in het vak.
Bronnen
Schaufeli, W.B. (2020). Mentale energie: Een persoonlijke balans [Mental energy: An insider view]. De Psycholoog, 55, 10-20.
